Kto, kiedy i gdzie może uznać ojcostwo i czym różni się to od ustalenia ojcostwa?

Zasa­da o dom­nie­ma­niu ojcost­wa jest dość pros­ta i mówi, że ojcem dziec­ka, które przyszło na świat w małżeńst­wie lub na 300 dni przed jego rozwiązaniem jest mąż mat­ki. Ojcost­wo zosta­je jed­nak w tej sytu­acji przyz­nane mu tylko na pod­staw­ie przy­puszczenia, co oznacza, że w każdej chwili moż­na je obal­ić, choć­by poprzez sądowe ustal­e­nie ojcost­wa i bada­nia DNA. Wszys­tko wyglą­da nieco inaczej, gdy part­nerzy mają­cy ze sobą dziecko nie zde­cy­dowali się na ślub…

Zasa­da dom­nie­manego ojcost­wa takiej pary już nie obow­iązu­je, a mężczyz­na, aby móc pełnić władzę rodzi­ciel­ską nad dzieck­iem musi je najpierw uznać.

 Gdzie się udać w celu uznania ojcostwa? 

 Z uznaniem ojcost­wa mamy do czynienia w sytu­acji, gdy mężczyz­na, od którego dziecko pochodzi, oświad­czy przed kierown­ikiem Urzę­du Stanu Cywilnego, że jest jego fak­ty­cznym ojcem, a mat­ka dziec­ka, w tym samym cza­sie lub w ciągu 3 miesię­cy od dnia oświad­czenia mężczyzny, potwierdzi jego deklarację.

Urząd Stanu Cywilnego nie jest jedyną placówką, w której może dojść do uzna­nia ojcost­wa. Swo­je oświad­czenia rodz­ice mogą z powodze­niem złożyć również przed sądem opiekuńczym, a jeśli prze­by­wa­ją za grani­ca, to w pol­skim kon­sulac­ie.  Co więcej ojciec może uznać dziecko poczęte, ale jeszcze nien­ar­o­d­zone, nie może nato­mi­ast uznać dziec­ka, które jest już pełno­let­nie oraz po jego śmier­ci. Mężczyz­na nie może pon­ad­to uznać dziec­ka, którego pochodze­nie zostało już wcześniej ustalone przez sąd, tzn. jeśli wiado­mo, że ojcem tego dziec­ka jest ktoś inny.

Jak już zostało wspom­ni­ane dziecko pochodzi od męża mat­ki, wtedy gdy urodz­iło się w cza­sie trwa­nia małżeńst­wa lub przed upłynię­ciem 300 dni od zakończenia tego małżeńst­wa. Wyjątek od tej reguły stanowi sytu­ac­ja, w której  przed upły­wem tych 300 dni mat­ka powtórnie wyszła za mąż. Wów­czas przyj­mu­je się, że ojcem dziec­ka jest już dru­gi ten dru­gi mężczyzna.

 Kiedy sądowe ustalenie ojcostwa może okazać się potrzebne?

Gdy mężczyz­na nie chce dobrowol­nie uznać dziec­ka za własne lub też uznał je, ale ter­az wąt­pi w swo­je pokrewieńst­wo z nim, wów­czas ma pełne pra­wo wnieść pozew o sądowe ustal­e­nie ojcost­wa. Taki wniosek może złożyć również dru­ga strona, czyli mat­ka dziec­ka, jak i samo dziecko. Ustal­e­nie ojcost­wa, czy to sądowe czy też pry­watne, wyma­ga przeprowadzenia badań gene­ty­cznych, przy czym w przy­pad­ku testów na ojcost­wo zle­canych na potrze­by postępowa­nia sądowego niezbędne jest zachowanie for­mal­nej pro­ce­dury, która nada­je mu wartość dowodową.  Doty­czy ona m. in iloś­ci badanych osób (3 zami­ast 2), miejs­ca pobra­nia próbek (w placów­ce medy­cznej, a nie w domu), oraz osób, które muszą być obec­ne w trak­cie bada­nia (świad­kowie).  Z pobra­nia spisu­je się też pro­tokół sądowy, a tożsamość uczest­ników tes­tu zosta­je wcześniej potwierdzona.

Czy­taj więcej o sądowym bada­niu ojcostwa »

Mimo braku for­mal­nej pro­ce­dury, wynik pry­wat­nego test na ojcost­wo również może zostać uznany przez sąd! Nierzad­ko zosta­je potrak­towany przez sad jako dowód wstęp­ny, a jeśli obie strony wyrażą na to zgodę, również jako główny dowód w toczą­cym się postępowaniu.